Skąd wziął się żubr

Powstanie gatunku żubr

Żubr to jeden z najstarszych gatunków zwierząt żyjących na kuli ziemskiej. Ich wygląd niewiele się zmienił od czasu, jak wspólnie z ogromnymi mamutami, potężnymi nosorożcami włochatymi i tygrysami szablozębnymi zamieszkiwały prawie całą Europę.

Rodzaj Bison powstał na terenach południowej Azji (tereny obecnych Indii), gdzie znaleziono szczątki Probison dehni pochodzące z późnego pliocenu (ok.1.5 miliona lat temu).
 
Bezpośredni przodek żubra współczesnego, nazywany żubrem Higgsa, jako gatunek powstał 120 tysięcy lat temu, w wyniku skrzyżowania się samca żubra pierwotnego (Bison priscus) i samicy tura (Bos primigenius). Badania genetyczne wykazały, że obecnie 90% genów żubra współczesnego pochodzi od żubra pierwotnego, a 10% od tura.
 
W czasach przedlodowcowych Bison priscus był potężnym przeżuwaczem. Wielkość dorosłych osobników dochodziła do 2 metrów wysokości i 3 metrów długości. Samce osiągały wagę nawet do 2,5 tony. Potężne mięśnie kłębu i grzbietu utrzymywały głowę, na której znajdowały się dwa rogi metrowej długości. Odległość między wierzchołkami rogów dochodziła do 180 cm.

Żubr pierwotny - Bison priscus

Przodek żubra Prażubr lub Żubr pierwotny Bison priscus (Franz Roubal, przerobiony)


Zamieszkiwały stepy, gdzie odżywiały się głównie trawą. W zimie odgrzebywały pokarm spod śniegu lub ogryzały krzewy rosnące na skraju lasów. Tworzyły stada dochodzące do kilkuset osobników.

Pochodzenie żubra.Wędrówka przodków rodzaju bisonPochodzenie żubra.Wędrówka przodków rodzaju bison

 

Nie mając naturalnych wrogów, stada szybko się powiększały. Rozprzestrzeniając się w strefie umiarkowanej Europy i Azji. Prawdopodobnie przegęszczenie było przyczyną wędrówki części osobników dalej na wschód, przez most lądowy Beringa (pas lądu, który pojawił się w okresie lodowcowym, gdy obniżył się poziom wody w oceanach) do Ameryki Północnej, dając początek populacji bizona.

 

Pochodzenie żubra.Wędrówka przodków rodzaju bison - halocen


Gdy w Europie ustąpiły lodowce i na ich miejsce zaczęły pojawiać się lasy, rodzaj Bison rozpoczął ekspansję na zachód. Poprzez kilka form przejściowych wyodrębnił się gatunek żubra współczesnego (Bison bonasus).


Pochodzenie żubra.Wędrówka przodków rodzaju bison -obecnie

W trakcie tej „wędrówki” w okolicach Kaukazu  wydzieliła się grupa osobników, która dała początek żubrowi kaukaskiemu (Bison bonasus caucasicus).