Żubr i Bizon to dwa różne gatunki
Żubr jest największym dziko żyjącym ssakiem w Europie
Wielkość żubra zależy od wieku i płci. Waga samca wynosi od 440 do 920 kg, a wysokość w kłębie dochodzi do 188 cm. Samice ważą od 320 do 640 kg. Pomimo takich rozmiarów potrafi on biec 40 km/h i bez problemów przeskoczyć szeroki strumień lub płot.
Jest doskonale przystosowany do życia w puszczy
Dwutaktowy ruch kończyn przednich zapobiega wejściu na teren bagnisty. Szerokość ciała uzależniona jest od rozstawu rogów, zapewniając sprawne poruszanie się pomiędzy drzewami. Sierść o barwie nizinnego lasu w zimie pozwala być niewidocznym dla oka.
Żubry nie jedzą żubrówki
Żubrówka to zwyczajowa nazwa turówki leśnej, bardzo podobnej do turówki wonnej (Hierochloe odorata). Jest to bylina należaca do traw. Rośnie licznie m.in. w Puszczy Białowieskiej i dochodzi do 50 cm wysokości. Ma bardzo intensywny smak i zapach, dlatego po wysuszeniu używana jest jako środek leczniczy oraz jako przyprawa do wódek i likierów. Żubrówka nie jest pokarmem żubrów, a nazwę taką zawdzięcza wyłącznie pochodzeniu z „żubrowej puszczy”.
Został całkowicie wytępiony na wolności
20 tysięcy lat temu żubry zamieszkiwały prawie cały kontynent europejski, a w XIX wieku naszej ery można go było spotkać tylko na ziemiach polskich i w górach Kaukazu. W 1919 roku w Puszczy Białowieskiej zginął ostatni żyjący na wolności osobnik żubra nizinnego, a w 1925 zginął ostatni żubr górski na Kaukazie.
Polacy przyczynili się do uratowania gatunku
Na Międzynarodowym Kongresie Ochrony Przyrody w 1923 roku Polska zaapelowała o ratowanie żubrów. Udało się przekonać przyrodników z innych państw i tego samego roku założono Międzynarodowe Towarzystwo Ochrony Żubra. Los gatunku zależał od kilkudziesięciu osobników, które ocalały w zoo i prywatnych zwierzyńcach. Po II Wojnie Światowej Polska stała się światowym centrum hodowli żubra.
Wszystkie obecnie żyjące żubry pochodzą od 12 osobników, a żubry nizinne (białowieskie) tylko od 7
W czasie kiedy podjęto inicjatywę ratowania gatunku, oprócz żubrów czystej krwi, na świecie żyło dużo mieszańców żubra z bizonem amerykańskim (z wyglądu bardzo podobne do żubra). Dlatego do dalszej hodowli zdecydowano przeznaczyć tylko osobniki, które miały udokumentowane pochodzenie. A takich było 54 osobniki, z których tylko 12 nadawało się do dalszej hodowli.
Żubr jest gatunkiem chronionym
Częściowa ochrona żubra rozpoczęła się już w XVI wieku dzięki dekretom królewskim, a w czasie rozbiorów poprzez przepisy carskie zakazujące polowania na żubry przeciętnym ludziom. W 1966 roku żubr został wpisany do „Czerwonej Księgi” gatunków zagrożonych wyginięciem. Na całym świecie żubr objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.
Pierwsze dwie litery imienia świadczą o pochodzeniu
Wszystkie żubry nizinne (białowieskie) żyjące w hodowlach zamkniętych, umieszczane są w „Księdze Rodowodowej Żubrów”. Zawiera ona rodowody i historie życia poszczególnych osobników. Żubrom nadaje się imię i numer rodowodowy. Pierwsze dwie litery imienia informują o pochodzeniu danego osobnika.
Żubry dzielimy na trzy podgatunki i jedną linię mieszańców
Żubr jako gatunek dzieli się na trzy podgatunki: : Żubr nizinny (białowieski), Żubr górski (kaukaski) i wymarły bardzo dawno temu podgatunek Bison bonasus hungarorum oraz na linię nizinno-kaukaską (mieszańce podgatunków).