Wincenty Pol
Fragment utworu „ Pieśń o ziemi ”
Tam na północ! hen daleko!
Szumią puszcze ponad rzeką,
Tam świat inny, lud odmienny,
Kraj zapadły, równy, senny,
Często mszyty i piasczysty;
Puszcze czarne, zboża marne,
Niebo bledsze, trawy rzedsze,
Rojsty grząskie, groble wąskie,
Ryby, grzyby i wędliny;
Lny dorodne, huk zwierzyny,
I kęs chleba w czoła pocie.
A na pański stół łakocie:
Lipce stare, łosie chrapy
I niedźwiedzie łapy.
Puszcz i żubrów to kraina,
A dziedzictwo Giedymina!
WINCENTY POL (1807 72), poeta, badacz geografii ziem polskich. Uczestnik powstania listopadowego na Litwie. W latach 1847-48 redaktor Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. W 1849 roku objął pierwszą w Polsce katedrę geografii na uniwersytecie w Krakowie (podejrzany o nielojalność wobec władz w 1852 został zwolniony). Początkowo związany z demokratycznym nurtem romantyzmu polskiego. Autor popularnych liryków powstańczych: Pieśni Janusza (1835) i poematu Pieśń o ziemi naszej (1835). Z biegiem lat stał się rzecznikiem tradycjonalizmu szlacheckiego i heroizacji sarmackiej przeszłości. Wybitny badacz Karpat: Rzut oka na północne stoki Karpat (1851), zasłużony popularyzator geografii i etnografii Obrazy z życia i natury (seria I, II 1869-70). Dzieła... (t. 1 10 1875 78), Dzieła poetyckie (wyd. 2 t. 1 4 1921), Wybór poezji (1963).