Żubr (Bison bonasus) to największy żyjący obecnie ssak Europy.
Byki (samce) są większe i silniej zbudowane niż samice.
Ciężar ciała byka waha się od 440 do 920 kg, a wysokość dochodzi do 188 cm. U samców istnieje duża dysproporcja pomiędzy masywnym przodem ciała, a niskim i wąskim tyłem. Mają szczególnie silny kark i szyję.
Samiec żubra - byk PLEO 13 lat Pszczyna (fot.Mieczysław Hławiczka)
Krowy (samice) ważą mniej niż samce, ich waga waha się od 320 do 640 kg.
Samica żubra - krowa PLATANKA 3 lata Pszczyna (fot.Mieczysław Hławiczka)
Masywna głowa pełni rolę młyna rozcierającego pokarm. Aby ograniczyć masę głowy, kości czaszki wypełnione są pustymi przestrzeniami, zwanymi zatokami. Głowę utrzymują w górze silne mięśnie przytwierdzone do dużych wyrostków kolczystych kręgów piersiowych, tworząc tzw. „kłąb”.
Żubr ma 14 żeber, o jedno więcej niż bydło domowe.
Szkielet żubra
Rogi występują u obu płci, są krótkie, masywne, zwrócone ku przodowi i do środka, u samców ich rozpiętość jest o ¼ większa niż u samic. Rosną przez całe życie, nie rozgałęziają się i nie są sezonowo zrzucane. W trakcie ataku żubr uderza bokiem głowy, zadając cios rogiem od dołu do góry.
Zbliżenie rogu żubra
Sierść jest gęsta, barwy brunatno-szarej, dłuższa na przedzie ciała, na zadzie krótsza. Dłuższe włosy na dolnej części szyi i podgardla tworzą „brodę”, na przedniej części grzbietu długi włos tworzy „grzywę”, włosy w tyle głowy tworzą szeroki czub. Policzki, okolice warg i koniec ogona są ciemniejsze od reszty ciała. Żubry mają w ciągu roku dwa rodzaje sierści: letnią i zimową. Pora linienia jest bardzo różna, najczęściej jest to przełom lutego i marca. Sierść zimowa wypada najpierw na szyi, bokach i nogach. W końcu lipca żubry mają już tylko okrywę letnią.
Zbliżenie sierści żubra
Racice stosunkowo małe o pokroju sierpowatym, przednie długości około 18 cm. i szerokości 15 cm. Tylne racice mniejsze o kilka centymetrów. Długość kroku w stępie ok. 1 metra.
Ogon o długości od 60 do 80 cm zakończony jest kępką dłuższych i ciemniejszych włosów, tzw. pędzlem.
Ogon o długości od 60 do 80 cm zakończony jest kępką dłuższych i ciemniejszych włosów, tzw. pędzlem.
Zmysły żubra
Żubr ma dobry węch. Wykorzystuje ten zmysł podczas poszukiwania pokarmu, czuwania nad bezpieczeństwem młodych, a byki podczas rui. Samica z młodym potrafi wyczuć człowieka zanim go zobaczy.
Głos żubra ograniczony jest do specyficznego głosu zwanego chruczeniem. Usłyszeć go można od matki nawołującej lub ostrzegającej młode oraz od byka podczas okresu rujowego.